Παρασκευή 12 Οκτωβρίου 2012

Σταυροφορίες στην Ιερά Οδό εν έτει 2012...

Μία μερίδα ανθρώπων αποφάσισε έτσι ξαφνικά ότι μία θεατρική παράσταση προσβάλλει τα ιερά και τα όσια, την αισθητική τους και δεν ξέρω κι εγώ τί άλλο και πρέπει να εμποδίσουν την ομαλή διεξαγωγή της, αλλά και την είσοδο όσων θεατών θέλουν να την παρακολουθήσουν. Κάθε θρησκόληπτος, κάθε πρόβατο επί σφαγή, κάθε άνθρωπος που οι πνευματικοί του ορίζοντες λόγω συνθηκών ή επιλογής παραμένουν κλειστοί και οι πρωταγωνιστές των πιο τραγελαφικών και άξιων οικτιρμού γεγονότων, δηλαδή οι χρυσαυγίτες, βγήκαν στους δρόμους, έκλεισαν την Ιερά Οδό(τί ειρωνικό!) και δημιούργησαν μια ανεκδιήγητη κατάσταση που λίγο ακόμη και θα άρχιζε να θυμίζει Μεσαίωνα. Όλα αυτά έξω από το θέατρο Χυτήριο που ανεβάζει την παράσταση "Corpus Christi".
Η τέχνη είναι αυτό ακριβώς που είναι, χωρίς περαιτέρω εξηγήσεις και χωρίς -πάντα- αντικειμενικά κριτήρια. Μπορείς να διαφωνείς όσο θέλεις, ακόμη και να απορρίπτεις ένα καλλιτεχνικό έργο, αλλά δεν έχεις κανένα δικαίωμα να το λογοκρίνεις και να θες να το εξαφανίσεις για να μη σου χαλάει την αισθητική. Διότι αν είναι έτσι, πρέπει να γκρεμίσουμε τον μισό πλανήτη με τα εκτρώματα που έχουμε για κτήρια! Θα το κάνουμε;
Η τέχνη απευθύνεται στον κόσμο, άλλες φορές σε όλους, άλλες σε μία μερίδα, άλλες σε ένα πολύ μικρό και συγκεκριμένο κοινό, δεν θα αρέσει, όμως, σε όλους και δεν χρειάζεται άλλωστε. Τα αισθητικά μας κριτήρια διαφέρουν, άρα και οι επιλογές μας, γιατί αυτό είναι κακό;
Γιατί είναι πρόβλημα να υπάρχει κάτι το οποίο δεν με βρίσκει σύμφωνη; Δεν με ενοχλεί, δεν περιορίζει ούτε απειλεί την ελευθερία μου, απλώς δεν ταιριάζει με τα δικά μου δεδομένα -και τί έγινε;
Θα πρέπει να ξεκινήσουμε πόλεμο απέναντι σε ό,τι δεν μας βρίσκει σύμφωνους; Σε ό,τι δεν συμβαδίζει με τον δικό μας τρόπο σκέψης; Άρα, απαιτούμε να πάψει να υφίσταται κόσμος -γιατί δεν θέλω να σας πικράνω, αλλά ακόμη και με τους πιο δικούς μας ανθρώπους έχουμε τεράστιες διαφορές, σε σημείο πολλές εξ αυτών να είναι αγεφύρωτες, αλλά δεν θα σκεφτόμασταν τη ζωή χωρίς αυτούς ούτε λεπτό.
Η τέχνη, λοιπόν, δεν επιτελεί ένα σκοπό, δεν έχει δημιουργηθεί για να σε διδάξει, ούτε να σε προσηλυτίσει, είναι το αποτέλεσμα της υποκειμενικής σκέψης, οπτικής και ανάγκης ενός ανθρώπου. Σου θέτει ερωτήματα, δεν σου δίνει απαντήσεις, σου φτιάχνει κόσμους, δεν σου ζητά να τους υιοθετήσεις, σου παραθέτει επιλογές, δεν σε αναγκάζει να κάνεις κάποια. Μιλάει, δείχνει, αναπαριστά το νοητό με κάτι υλικό, ακόμη κι αν, επί της ουσίας, δεν είναι ταυτόσημα, αλλά και εγώ πάω να εξηγήσω τα περί σημειολογίας σε ανθρώπους που βγαίνουν στους δρόμους και τους κλείνουν για μία θεατρική παράσταση που θίγει, καθώς διατείνονται, τα θρησκευτικά τους αισθήματα. Τότε, λυπάμαι, αλλά πρώτον, δεν είναι αρκετά γερά αισθήματα για να είναι τόσο εύθικτα και δεύτερον, θυμάμαι, τότε, παλιά που πήγαινα στο κατηχητικό(ναι, ναι, έχω πάει και μάλιστα επί εννέα συναπτά έτη), οι κατηχήτριες έλεγαν πάντα πως ο Θεός είναι αγάπη, τίποτε άλλο, ούτε τιμωρία, ούτε κακία, ούτε μνησικακία, ούτε κριτική, ούτε επιβολή, ούτε οργή και μίσος, ούτε βία. Το θυμάμαι, γιατί ως παιδί είχα νιώσει μία τρομερή ανακούφιση και γαλήνη ακούγοντάς το. Ο Θεός, λοιπόν, που πιστεύω εγώ είναι ακριβώς αυτό, μόνο αγάπη, σεβασμός και ελευθερία βούλησης, λόγου και πράξης.
Για τον δικό σας δεν ξέρω, ο δικός μου έτσι όπως είναι, είναι υπέροχος. Γιατί δεν τρομοκρατεί, δεν διαχωρίζει, δεν τιμωρεί και κυρίως, δεν προσβάλλεται τόσο εύκολα και δεν κινδυνεύει, ο δικός σας, γιατί τόσο εύθικτος;
Μπορούμε να κρίνουμε την τέχνη, ως καλύτερη ή λιγότερο καλή, ως ποιοτική ή μη, κι αυτό το έργο ακόμη, μπορεί να μην είναι καν καλό, μπορεί, όμως, και να' ναι! Δεν θα ήταν καλύτερο να κρίνουμε το αν μας αρέσει ή όχι, αν έχει ουσία, ωραίο λόγο, καλή σκηνοθεσία, καλές ερμηνείες, αν είναι ένα αξιόλογο κείμενο, παρά να ασχολούμαστε με θρησκοληψίες και αστειότητες που καταντούν τραγελαφικές;
Η τέχνη είναι κάτι ελεύθερο, τα όρια είναι που την σκοτώνουν, όταν ξεπερνά τα όρια κάνει κάτι μεγαλειώδες ή κάτι παταγωδώς αποτυχημένο, αλλά εκεί είναι το νόημα. Παίζει με την ευαισθησία και τα αισθητήριά μας, είναι πάνω σ' ένα τεντωμένο σκοινί χωρίς δίχτυ ασφαλείας κι έτσι πρέπει να είναι πάντα. Ελεύθερη κι αλογόκριτη. Ευάλωτη στην κριτική και "γυμνή" μπροστά στον εκάστοτε κριτή. Κι ό,τι δεν μας αρέσει, μπορούμε να το πούμε και να το απορρίψουμε, όχι να το πολεμήσουμε. Η τέχνη δεν πολεμά, ενώνει τα αντίθετα στρατόπεδα, κάνει τους ανθρώπους ένα, γιατί ανήκει σε όλους, είναι, ευτυχώς, πανανθρώπινη. Μην το ξεχνάμε...
Σε τέτοιους καιρούς, αντί να επιστρέφουμε στις ρίζες και στον εαυτό μας για να βρούμε τί φταίει, πολεμάμε φαντάσματα γύρω μας, ακόμη κι αν δεν υπάρχουν.
Κι αν τα φαντάσματα είναι, τελικά, η σκιά μας, τί γίνεται;...