Πέμπτη 31 Δεκεμβρίου 2015

Το '15 που θα θυμόμαστε και το '16 με το οποίο θα πορευτούμε...


Έφτασε το τέλος κι αυτής της χρονιάς, μιας χρονιάς πολύ ψυχοφθόρας, κουραστικής, που τέθηκαν πολλά ζητήματα επί τάπητος, με αναστάτωση προσωπική, εσωτερική, αλλά και γενικότερη, με ανατροπές όσων ξέραμε και είχαμε ως δεδομένα. Στη ζωή, βέβαια, διαπιστώνουμε διαρκώς ότι τίποτε δεν είναι δεδομένο.
Άνθρωποι πέθαναν στην προσπάθειά τους να σωθούν από έναν πόλεμο, άλλοι θυσιάστηκαν για τον δήθεν "ιερό πόλεμο" κάποιων νοσηρών και φανατισμένων εγκεφάλων έναντι σε όλους τους υπόλοιπους. Εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους όπως την ήξεραν, άφησαν σπίτια, πατρίδα και ξεκίνησαν ένα ριψοκίνδυνο ταξίδι για να πραγματοποιήσουν όνειρα ή να σωθούν από εφιάλτες. Έμαθαν πως αγαπούν αυτό που αφήνουν, αλλά δεν τους χωράει πια. Έμαθαν πως οπουδήποτε αλλού, όσο καλύτερα κι αν είναι, δεν θα είναι, δεν θα γίνει, ποτέ ακριβώς "το σπίτι τους", μα δεν τα παρατούν. Έμαθαν, δυστυχώς με τον χειρότερο τρόπο, πως είναι πολύ δυνατοί για να αντέχουν στα δύσκολα που δεν χωράει ανθρώπινος νους.
Μέσα στο 2015, μάθαμε ως πολίτες αυτής της χώρας ότι συνεχίζουμε ακάθεκτοι να κάνουμε λάθη, ότι δεν αποκομίσαμε καμία γνώση από τα προηγούμενα πεπραγμένα, ότι είμαστε έτοιμοι να βρεθούμε στα διαδικτυακά, τηλεοπτικά και καφενειακού τύπου "ιδεολογικά χαρακώματα" μεταξύ μας, σε ένα εμφυλιακό κλίμα. Ανακαλύψαμε μικρούς φωτεινούς παντογνώστες ανάμεσά μας που κατέχουν τη μία, μοναδική και αδιαπραγμάτευτη αλήθεια. Φοβηθήκαμε, ανησυχήσαμε, ξεβολευτήκαμε, ανακαλύψαμε με ποιους ζούμε, αλλά και ποιοι είμαστε εμείς τελικά. Κάποιοι δεν επαναλάβαμε τα λάθη, άλλοι επέμειναν. Μα, αυτά έχει η ζωή.
Είδαμε για άλλη μία χρονιά, το φασισμό και τον ρατσισμό να δια- ή και συν-τηρείται, αλλά και κοινωνικές πρωτοβουλίες αλληλεγγύης -σε όσους έχουν ανάγκη- να υπερβαίνουν εαυτόν και δυνάμεις και να κάνουν αυτό που αρνείται (δεν πιστεύω ότι αδυνατεί) να κάνει το ελληνικό κράτος. Πιστέψαμε ξανά στον άνθρωπο.
Μάθαμε να περπατάμε δίπλα σε άστεγους και να τους προσπερνάμε, σαν να είναι κάτι φυσιολογικό, ή μάλλον, σαν να είναι κάτι που μας χαλάει την εικόνα του κόσμου που θέλουμε να έχουμε. Μόνο που αυτός ο κόσμος πρέπει να αλλάξει επειγόντως προς το καλύτερο, γιατί κανένας άνθρωπος δεν πρέπει να ζει στο δρόμο, κανένας άνθρωπος δεν πρέπει να νιώθει ότι δεν χωρά στον κοινωνικό ιστό. Ίσως, λοιπόν, επειδή αυτός ο ιστός έχει διαρραγεί και αυτή τη χρονιά ακόμη περισσότερο, ήρθε η στιγμή να τον υφάνουμε από την αρχή, ανθεκτικότερο, για να προστατεύει τα μέλη του.
Όσον αφορά σε πιο προσωπικό επίπεδο, δεν θα μπορούσαμε να μην επηρεαστούμε απ' όλο αυτό που συμβαίνει με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Κι ίσως αυτό είναι και το δυσκολότερο προς διαχείριση, καθώς η ζωή μας είναι ένα σύνολο πραγμάτων, καταστάσεων και συνθηκών. Συζητήσαμε πολύ (αλλά δραματικά πολύ) για την επαγγελματική ανομβρία και πως ό,τι υπάρχει ή δεν πληρώνει για την προσφερόμενη εργασία ή το ωράριο, οι άνθρωποι, οι απαιτήσεις, οι συνθήκες εργασίας είναι απάνθρωπα, ανυπόφορα και απελπιστικά για ένα ποσό που δεν σου φτάνει να ζήσεις. Κι έτσι, η δημιουργικότητα εξαφανίζεται. Συνειδητοποιήσαμε ότι η τραγικότητα του Έλληνα εργοδότη που θέλει να δουλεύεις τζάμπα όχι απλώς δεν έχει εξαφανιστεί, αλλά πολλαπλασιάζεται και βγαίνει σε διαφόρων ειδών συσκευασίες, εναλλακτικές, ιλουστρασιόν, απολιτίκ κλπ.
Είδα πώς είναι να θέλουν να δουλεύεις σε κάτι που απεχθάνεσαι κάθε δευτερόλεπτο που το κάνεις κι αισθάνεσαι ότι χάνεις πολύτιμο χρόνο ζωής κάνοντας κάτι που μισείς -απολύτως μαζοχιστικό- χωρίς να σε ενημερώσουν ποτέ πόσο θα πληρώνεσαι εάν τελικά επιλεγείς, μετά το πέρας της "δοκιμαστικής" περιόδου και μ' ένα ωράριο που δεν σου επιτρέπει να ζεις. Κι ένιωσα περήφανη για μένα που είπα ότι εγώ δεν θέλω να το κάνω αυτό, δεν είναι αυτό που θέλω, έχω ονειρευτεί, φανταστεί, για τη ζωή μου. Από την άλλη, απογοητεύτηκα πολύ και πολλάκις στο επαγγελματικό κομμάτι, κυρίως από τη συμπεριφορά, τη στάση και τη νοοτροπία των ανθρώπων. Αλλά, όλα είναι μαθήματα, αρκεί να το θυμόμαστε και να έχουμε ευκαιρίες να θέσουμε σε πρακτική εφαρμογή τη γνώση.
Φέτος, μεγάλωσα. Και δεν εννοώ μόνο σε ηλικία. Το 2015 ένιωσα ψυχικά βάρη που με εξουθένωσαν κι έπρεπε να διαχειριστώ με τον καλύτερο τρόπο που μπορούσα και παρόλο που τα αντιμετώπισα, με έφθειραν. Το αισθάνθηκα, το κατάλαβα, με θύμωσε. Υπήρξαν άνθρωποι που με απογοήτευσαν, με κούρασαν, μ' έκαναν να επαναπροσδιορίσω τη σχέση που είχαμε διαμορφώσει.
Με κάποιους χαθήκαμε σε αποστάσεις, προγράμματα, υποχρεώσεις, ζητήματα που δεν άπτονται της διάθεσης, αλλά των αντικειμενικών δυσκολιών και το εξέφρασα ως παράπονο, γιατί για μένα οι άνθρωποί μου είναι σημαντικοί. Με άλλους χαθήκαμε στην επικοινωνία αρκετά συχνά. Γενικά, φέτος θύμωσα, διαφώνησα, ταράχτηκα, εξουθενώθηκα, προβληματίστηκα, ανέλυσα και επανεξέτασα πολλά πράγματα σε μεγάλο βαθμό -περισσότερο απ' ό,τι συνήθως. Και θύμωσα, κυρίως, μ' εμένα. Για όσα δεν είπα όταν έπρεπε, για όσα δεν διεκδίκησα, για το ότι δεν ύψωσα τον τόνο σε όσα άκουσα και έπρεπε να το κάνω για την δική μου ψυχική γαλήνη. Για όσα έκανα, ενώ ενδόμυχα ήξερα ότι δεν θα εκτιμηθούν, αλλά ήλπιζα το αντίθετο, ματαίως.
Και μέσα από αυτά, κατάλαβα τί είχα ανάγκη αυτή τη χρονιά και δεν το είχα από όσους περίμενα, σε αντίθεση με ό,τι προσέφερα. Ήταν μία αφάνταστα κουραστική -ψυχικά- χρονιά. Ο οργανισμός μου αποφάσισε να μου το καταστήσει σαφές ουκ ολίγες φορές. Και τα δάκρυα, επίσης.
Δεν είναι μια χρονιά που θέλω να ξεχάσω, όχι. Θέλω να κρατήσω όσα έμαθα και να έρθουν καλύτερες χρονιές -μόνο καλύτερες και μάλιστα, πολύ- έχοντας πια τη γνώση, την εμπειρία, τη δύναμη και τη σιγουριά που σου δίνουν οι δυσκολίες όταν βγαίνεις από αυτές, ότι μπορείς να τα καταφέρεις στο τέλος.
Από το 2015, λοιπόν, θέλω να κρατήσω τους ανθρώπους που τόσα χρόνια μού επιβεβαιώνουν με τον καλύτερο τρόπο για ποιο λόγο έχουν μια περίοπτη, ευάερη, ευήλια και σταθερή θέση στην καρδιά και τη ζωή μου, εκείνους που ήρθαν και κέρδισαν επάξια μία, τις ωραίες και ουσιαστικές στιγμές που μοιραστήκαμε, τις αγκαλιές και τα βλέμματα που συνεννοούνται χωρίς λόγια όταν τα είχαμε ανάγκη και τα χέρια που πλέκονται την κατάλληλη στιγμή να σου θυμίσουν ότι δεν είσαι μόνη-ος. Τους ανθρώπους που γνώρισα, εκτίμησα και με εκτίμησαν, τα βήματα που έκανα για μένα, την ικανοποίηση για τα όρια που έθεσα και τις αποστάσεις που πήρα από όσους έπρεπε για να καταλάβουν ότι τίποτε, όπως ανέφερα και στην αρχή, δεν είναι δεδομένο -ποσώ δε μάλλον, οι άνθρωποι. Γιατί η καλοσύνη, η ευγένεια, η δοτικότητα, το ενδιαφέρον, ο σεβασμός, η αγάπη και η στήριξη δεν είναι ανταλλακτικά στοιχεία, αλλά όταν δεν είναι αμφίδρομα, πρέπει να παύεις να τα προσφέρεις, γιατί τα σπαταλάμε σε λάθος ανθρώπους.
Θα κρατήσω το γεγονός πως πραγματοποιήθηκαν οι ευχές των αγαπημένων να βρουν αυτό που τους έλειπε, αλλά και πως αν δεν έχουν πραγματοποιηθεί ακόμη, τουλάχιστον άντεξαν όσα τους κατέβαλαν και τους πλήγωσαν και είναι εδώ για να ζήσουν τα ωραιότερα που τους αξίζουν δυνατότεροι. Θα κρατήσω την ηρεμία και τη διαλλακτικότητα που είδα σε ανθρώπους που δεν το περίμενα, την προσωπική μου συνειδητοποίηση σε διάφορα θέματα και την σταθερότητά μου (αλλά όχι στασιμότητα) σ' αυτό που είμαι, νιώθω και πιστεύω, απαρέγκλιτα, είτε συμφωνούν, είτε διαφωνούν.
Θα κρατήσω τα ωραία πράγματα που είδα στο θέατρο, το ταλέντο που γέμισε το βλέμμα, τη σκηνή, την καρδιά, τις ενδιαφέρουσες συζητήσεις και σκέψεις, τις παραγωγικές διαφωνίες, τις βραδινές βόλτες στην πόλη με γέλια, αλλά και σοβαρές συζητήσεις. Το "μαζί" με τους άλλους που άλλοτε είχε ζεστασιά, χαρά, ουσία, μοίρασμα, εσωτερική ξεκούραση κι άλλοτε είχε σοβαρές δυσκολίες, που οδήγησαν σε εποικοδομητικές διαπιστώσεις και συμπεράσματα.
Αυτή η χρονιά μπορεί να αποχωρήσει και να μας αφήσει επιτέλους, ώστε να υποδεχτούμε το 2016 που εύχομαι, ελπίζω και επιθυμώ διακαώς να είναι μία μακράν καλύτερη, παραγωγικότερη, ευκολότερη, πιο χαρούμενη και ανάλαφρη χρονιά για όλους μας απ' ό,τι αυτή, με τη γνώση, την εμπειρία, τις συνειδητοποιήσεις, τους επαναπροσδιορισμούς και τους ανθρώπους μας για τους νέους στόχους που θέτουμε. Με υγεία πρωτίστως για εμάς, τους αγαπημένους μας και όλους, ψυχική ηρεμία, αγάπη αληθινή, ουσιαστική, υγιή και βαθιά, και πολλές χαρές, μικρές και μεγάλες με τους αγαπημένους μας.
Όσες λύπες, δυσκολίες και απώλειες έφερε το '15 να τελειώσουν μαζί του και η νέα χρονιά να μας φέρει πληρότητα και ισορροπία. Κι αν οι λύπες κι οι δυσκολίες είναι απαραίτητες, τουλάχιστον να είναι μικρές, όσο το δυνατόν πιο ανώδυνες, διαχειρίσιμες και χωρίς να αφήνουν σημάδια.
2016, να είσαι καλό μαζί μας, με όλους μας, γιατί ακόμη προσπαθούμε να ανασυνταχθούμε, όπως και όσο μπορούμε.


Κι εσείς, αγαπητοί μου, να έχετε υγεία, ηρεμία, να βρείτε την ισορροπία που χρειάζεστε και κρατήστε εκείνους που το αξίζουν, δώστε ευκαιρίες σε εκείνους που τις κερδίζουν, αφιερώνετε χρόνο σε ό,τι και όποιους έχουν σημασία και ουσία και σας κάνουν να γαληνεύετε, να χαμογελάτε, να μοιράζεστε, να εξελίσσεστε και να είστε ο εαυτός σας. Ανοίξτε την καρδιά και την αγκαλιά σας στα καλά ενδεχόμενα, όχι σαν να πέφτεις δίχως αλεξίπτωτο, αλλά αφού έχει δυναμώσει η καρδιά και προσέχοντας τα αγκάθια πριν αγκαλιάσετε. Κι ό,τι μας βαραίνει, ας μείνει στη χρονιά που φεύγει. Όσα δεν μας κάνουν, να έχουμε το θάρρος, τη σοφία και την ψυχραιμία να τα αποχωριζόμαστε, χωρίς δράματα, με αποφασιστικότητα και ηρεμία. Κι όσα ονειρευόμαστε κι επιθυμούμε, να έχουμε την τόλμη να τα προσπαθούμε και να τα διεκδικούμε με σιγουριά, επιμονή και υπομονή, αλλά όχι εμμονικά. Και κυρίως να νιώθουμε ζεστασιά -αυτό που λείπει περισσότερο- να ενώνει τις καρδιές μας. Όλα αυτά είναι όσα λέω σ' εμένα πρώτα, για να μην χάσω το νόημα.
Να έχουμε μία πραγματικά καλή χρονιά, όλοι. Μια πολύ καλή χρονιά!

Υ.Γ. Και όπως λέει και ο Σαββόπουλος στο τραγούδι:
"Θα επιτραπεί ο έρως όπως τον θέλει ο καθείς
[...] Και ως δια μαγείας θα εξαφανιστούν,
κάτι κρετίνοι, κάτι απαίσιοι που μας ταλαιπωρούν."


                                 
                                        Διονύσης Σαββόπουλος- Ο χρόνος που μετράει