Παρασκευή 29 Μαΐου 2009

Debate: Παιχνίδι συμφερόντων κι εντυπώσεων, παρά παρουσίαση απόψεων.

Μέχρι πρότινος πίστευα πως η Βουλή είναι ο χώρος ανταλλαγής πολιτικών απόψεων και αντίλογου, αλλά την κλείσανε. Υποψιάζομαι πως δεν γλίτωσε ούτε κι αυτή απ' την κρίση και κήρυξε πτώχευση, γι' αυτό και την αντικατέστησαν επάξια οι επτά τηλεοπτικοί σταθμοί που έκαναν την αναμετάδοση της λογομαχίας των έξι αρχηγών των κομμάτων της Βουλής. Πρώτη και καλύτερη η ΝΕΤ, που φιλοξένησε, σύμφωνα με τα όσα μας δίδαξε από την αρχαιότητα ο Ξένιος Ζευς, τους έξι πολιτικούς αρχηγούς και έθεσε την κα Μαρία Χούκλη συντονίστρια της συζήτησης. Αλλά και το Μega με την Όλγα Τρέμη, ο ANT1 με τον Νίκο Ευαγγελάτο, ο Alpha με τον Αντώνη Σρόϊτερ, το Star με τον Αιμίλιο Λιάτσο, το ALTER με τον Ανδρέα Κωνσταντάτο και ο ΣΚΑΪ με την Σία Κοσσιώνη που έθεταν τις ερωτήσεις.
Το debate διήρκησε δυόμιση ώρες και μάλλον όλοι το είδαν λίγο-πολύ, μιας και κατέκλυσαν τις τηλεοπτικές μας οθόνες τα πρόσωπα των πολιτικών και των δημοσιογράφων. Σε τέτοιο βαθμό μάλιστα, που πολλοί θα πίστεψαν πως ή χάλασε το τηλεχειριστήριο ή η συσκευή, μέσα σ' αυτούς και εγώ. Το παρακολούθησα ζωντανά, αλλά κι ένα μέρος από την επανάληψη μεταμεσονύχτια στον ΣΚΑΪ και μου γεννήθηκε η απορία (βρίσκω κι εγώ κάτι ώρες να απορώ!) για ποιον ακριβώς λόγο γίνεται κάθε φορά πριν τις εκλογές (βουλευτικές-νομαρχιακές-ευρωπαϊκές) αυτή η διακαναλική συνάντηση των πολιτικών. Δεν πήρα απαντήσεις σε φλέγοντα ζητήματα, δεν άκουσα απόψεις και προτάσεις, δεν είδα να υπάρχει πρόθεση για διάλογο ή έστω για ειλικρίνεια και καινοτομία, μόνο σταθερή κοινοτοπία και σχετική μετριοπάθεια. Δεν οξύνθηκαν τα πνεύματα- που αν εννοούμε φωνές και οχλαγωγία, καλύτερα που το αποφύγαμε- και δεν τέθηκαν ερωτήματα που όλοι περιμέναμε να απαντηθούν. Η υπόθεση Siemens, τα ομόλογα, το Βατοπέδι ήταν εκτός ύλης, εκεί που τα είχαμε για sos. Δεν μπορώ να πω όμως, ότι ήταν λάθος, καθώς πάμε σε ευρωεκλογές, τα θέματα που πρέπει να συζητηθούν είναι τι έχουν να προτείνουν για την Ευρώπη ως Έλληνες και ως δυνάμει ευρωβουλευτές.
Το πρόβλημα είναι πως ανάγουμε την τηλεόραση σε αξία και τα κανάλια σε θεσμό και δεν διακρίνουμε τη λεπτή διαχωριστική γραμμή μεταξύ ενός ενημερωτικού και ψυχαγωγικού μέσου από ρυθμιστή της πολιτικής ζωής. Όντως η λογομαχία είχε πολύ αυστηρούς κανόνες και όχι τόσο βοηθητικούς για τους δημοσιογράφους που ήθελαν να κάνουν περισσότερες ερωτήσεις και να επανέρχονται μετά τις απαντήσεις των πολιτικών. Και βέβαια, η απουσία διαλόγου μεταξύ των αρχηγών, εφόσον δεν επιτρέπεται, εξυπηρετούσε μάλλον τους Κ. Καραμανλή και Γ. Παπανδρέου που δεν ήθελαν και δεν είχαν κάτι καινούργιο να αντιτάξουν στα θέματα που θα έθεταν οι υπόλοιποι. Τελικά, δεν είναι και πολύ δημοκρατική η πολιτική του debate, αν αναλογιστούμε πως ξεκίνησε για να έχουν βήμα όλα τα κόμματα στην καθολική προβολή και παρουσίαση των θέσεών τους μέσω της τηλεόρασης. Ο χρόνος για ερωτήσεις και απαντήσεις λίγος, οι θεματικές ενότητες περιοριστικές και οι πολιτικοί προετοιμασμένοι να υπεκφεύγουν ή έχοντας αποστηθίσει απαντήσεις. Κερδισμένοι βγαίνουν οι μέτοχοι των σταθμών που έχουν εφημερίδες και στενές σχέσεις με κόμματα. Στέλνουν τους δημοσιογράφους τους, έχουν εκ των έσω ενημέρωση και κερδίζουν την εύνοια των κομμάτων που στηρίζουν.
Οι πολίτες όμως δεν πολυβγάζουν άκρη και δεν ικανοποιούνται από τέτοιου είδους γεγονότα(happening θα το χαρακτήριζα)που εντέλει δεν έχουν ουσία. Τίποτε καινούργιο, αυθόρμητο, ειλικρινές και παραγωγικό.
Πριν αποφασίσουν πότε θα γίνει επόμενο debate είναι καλό να σκεφτούμε αν και γιατί πρέπει να γίνεται κάτι τέτοιο. Ποια δημοκρατία καθορίζεται από ένα καθαρά τηλεοπτικό-και όχι πολιτικό- προϊόν; Οι δημοκρατίες υπήρχαν ακόμη κι όταν δεν είχε εφευρεθεί η τηλεόραση, πώς ξαφνικά μια ηλεκτρική συσκευή γίνεται η συνείδησή μας;
Τότε μάλλον θα επιλέξω να την βγάλω από την πρίζα και να την κάνω πλυντήριο. Χρησιμότερη συσκευή για συνείδηση, καθαρίζει, λευκαίνει και εξαφανίζει τις "βρωμιές", δεν τις καλύπτει απλώς.