Είναι όμως κάποιες που πιέζουν τη ζωή σου σαν να βρίσκεσαι σε κελί μαρτυρίου με κινούμενους τοίχους πανταχώθεν με στόχο εσένα. Η χειρότερη ανθρώπινη συνήθεια είναι ακριβώς αυτό. Η συνήθεια. Να συνηθίζεις σε μια μέτρια κατάσταση, σε μια μέτρια ζωή. Να συνηθίζεις να πνίγεσαι, να νιώθεις δυστυχισμένος και να είσαι μόνιμα θυμωμένος ή ακόμη κι εξοργισμένος με την ατυχία που σε βρήκε. Να βλέπεις παντού αρνητικά, να είσαι μόνιμα επικριτικός, να νομίζεις πως τα ξέρεις όλα προσπαθώντας να καλύψεις την άγνοιά σου στα πιο απλά. Να γνέφεις συγκαταβατικά χωρίς να έχεις ακούσει το περιεχόμενο της πρότασης, να νιώθεις καταδικασμένος να ζεις σ' ένα σπίτι με ανθρώπους που μπορεί πια να μην υποφέρεις, άσχετα αν φταίνε αυτοί ή απλώς το ότι εσύ ζεις μια ζωή που δεν είναι αυτή που θα 'θελες. Να συναναστρέφεσαι ανθρώπους από ανάγκη, γιατί πρέπει και γιατί δεν έχεις άλλη επιλογή και να συνηθίζεις το δήθεν.
Να αποδέχεσαι τη μέτρια σχέση, αφού δεν μπορείς να έχεις την καλή, την μέτρια -και συνήθως μίζερη- ζωή, αφού δεν έχεις την καλή. Κι έτσι αντί να προσπαθείς για το καλύτερο, αντί να τολμήσεις να ρισκάρεις για το επιθυμητό, μένεις καθηλωμένος στη "συνήθεια".
Να διευκρινήσω ότι θεωρώ απαραίτητο κι ουσιαστικό κομμάτι μιας αποιασδήποτε σχέσης -ακόμη και με τον ίδιο μας τον εαυτό- τη συνήθεια, να έχεις μια συνήθεια με τον σύντροφο, με τους φίλους, με την οικογένεια, με τη δουλειά σου, πράγματα που κάνεις και τα ξέρεις, όπως και τους ανθρώπους και φυσικά, σου δίνουν χαρά. Η ρουτίνα είναι απαραίτητη για την εύρυθμη λειτουργία κάθε ατόμου, αλλά ως εκεί. Όταν ξεπερνά τα υγιή όρια και γίνεται φαύλος κύκλος, πάει περίπατο κι η εύρυθμη λειτουργία κι η ασφάλεια κι η ηρεμία που σου παρέχει. Τότε αρχίζουν τα δύσκολα.
Κατατάσσω εαυτόν στους σταθερούς τύπους ανθρώπου, μ' αρέσει να έχω σταθερές σχέσεις, αλλά υγιείς. Σχέσεις που αναπνέουν, που έχουν ουσία, αγάπη, χαρά, χιούμορ, τρυφερότητα, ζεστασιά, κατανόηση, φροντίδα, σεβασμό, εκτίμηση, αμοιβαία επιθυμία να βλεπόμαστε, να μοιραζόμαστε στιγμές και να περνάμε χρόνο μαζί. Ωστόσο, απολαμβάνω και χαίρομαι σαν μικρό παιδί (ίσως και περισσότερο) να γνωρίζω νέους ανθρώπους που να με εκπλήσσουν και να με ενθουσιάζουν με την ύπαρξή τους. Ανατροφοδοτούν την πίστη μου στους ανθρώπους και το απολαμβάνω αφάνταστα.
Ευτυχώς, τις περισσότερες φορές το ένστικτό μου με οδηγεί πολύ σωστά, σπανίως με έχει απογοητεύσει. Κυρίως με απογοητεύω εγώ όταν το αγνοώ!
Παρόλα αυτα, δεν κάνω προσπάθειες να διατηρήσω κάτι που έχει τελειώσει και το ξέρω, κι αν στην αρχή λυπάμαι, απογοητεύομαι, απορώ και θυμώνω, στο τέλος καταλήγω πως καλύτερα να αφήνουμε στη διαδρομή ό,τι δεν έχει νόημα να κουβαλάμε. Άλλωστε, η ζωή προχωρά, εμείς αλλάζουμε, εξελισσόμαστε κι ίσως με κάποιους οι δρόμοι μας να πρέπει να χωρίσουν. Πρέπει. Για να συνεχίσουμε πιο δυνατοί, πιο ανάλαφροι, πιο χαρούμενοι, πιο έτοιμοι να διεκδικήσουμε το καλύτερο για εμάς.
Μ' αυτό μάχομαι πολύ συχνά, με τον κίνδυνο να βυθιστείς στη συνήθεια, γιατί φοβάσαι ή αρνείσαι να ξεβολευτείς από τη μιζέρια και να διεκδικήσεις κάτι παραπάνω. Κι ευτυχώς, ως δια μαγείας, ξαφνικά, αλλά και τόσο φυσικά συγχρόνως, κάνω την αλλαγή, ξεπερνώ το φόβο και τολμώ. Κι ευτυχώς δεν το μετάνιωσα ποτέ ως τώρα -εύχομαι να μην το μετανιώσω ποτέ.
Βλέποντας γύρω μου ανθρώπους που βυθίζονται στη ρουτίνα που δεν τους αρέσει και τους θλίβει, παρατηρώ πως επιδρά τοξικά πάνω τους, τους κάνει χειρότερους ανθρώπους, δυστυχισμένους, κακομοίρηδες, μνησίκακους, χαιρέκακους και αποκρουστικούς. Είναι παραδείγματα προς αποφυγήν.
Αν το δεις σε μεγαλύτερους λυπάσαι, αλλά λες ποιος ξέρεις πώς τους τα έφερε η ζωή και ποια ήταν τα περιθώρια. Το να συμβαίνει σε νέους είναι έως και εξοργιστικό, απορίας άξιον...
Είμαι και μια ιδιαίτερη περίπτωση βέβαια, αλλά έχω κι εγώ τα δίκια μου.
Για παράδειγμα, ακούω να παντρεύονται στα 23 και 24 και 25 χρόνια και ανατριχιάζω μόνο στη σκέψη. Είναι άλλο πράγμα η σχέση με έναν άνθρωπο που μπορεί-και μακάρι- να κρατήσει μια ζωή και άλλο από αυτή την τόσο νεαρή ηλικία να παντρευτείς, να γίνεις η σύζυγος ή ο σύζυγος κάποιου ή κάποιας. Να πρέπει να γνωρίσεις όλο το σόι του άλλου- εδώ εγώ δεν θέλω να ξέρω πάνω από το μισό δικό μου!- και να πρέπει να παρευρίσκεσαι σε ανιαρές κι ανυπόφορες οικογενειακές συγκεντρώσεις, γάμους, βαφτίσια, ανθρώπων που βλέπεις μια φορά στα δέκα χρόνια κι αυτό με το ζόρι.
Να αποκτά -ε, στην Ελλάδα ζούμε!- δικαίωμα καθένας εκ των συγγενών να εκφράζει άποψη για το σπίτι σου, τους ρόλους στη σχέση, την ποιότητά της και τον τρόπο που θα πρέπει να συμπεριφέρεσαι και να σου συμπεριφέρεται ο σύντροφός σου. Γιατί ως γνωστόν, δεν υπάρχουν πολλών ειδών σχέσεις και γάμοι, αλλά μόνο ένα! Αυτό που έχει στο μυαλό του εκείνος που σου κάνει κήρυγμα ως ειδήμων. Πφφφ...
Όταν ακούω εκείνο το σιχαμένο "και στα δικά σου" μού έρχεται να ουρλιάξω. Μα ποιος σου είπε φίλτατε ότι αυτό που βλέπεις να συμβαίνει το θέλω κι εγώ, πού ξέρεις αν αυτό το μοτίβο σχέσης που γιορτάζεις μου είναι συμπαθές ή απεχθές; Όχι λοιπόν και στα δικά μου. Τα δικά μου να τα αφήσεις ήσυχα, καλά κάθονται.
Όταν έχεις βρει εκείνον τον μοναδικό άνθρωπο που γίνεται οικογένειά σου, το στήριγμα, η αγάπη, ο έρωτας, η κατανόηση, η χαρά, η φροντίδα, η ασφάλεια, η ηρεμία σου κι είναι για σένα πράγματι όλα αυτά, δεν χρειάζεσαι να στο επιβεβαιώσει κανένας άλλος, δεν αναζητάς την έγκριση κανενός και νιώθεις τόσο δυνατός που δεν επιτρέπεις σε κανέναν να σου υποδείξει ποιο είναι το "πρέπον" και το "ενδεδειγμένο". Έχεις θωρακίσει τη σχέση και τον εαυτό σου από τους εξωγενείς παράγοντες, αναλαμβάνοντας και την απόλυτη ευθύνη αυτής. Εν συντομία, είσαι ελεύθερος κι έχεις βρει την ευτυχία!
Οι απόψεις "είσαι σε ηλικία γάμου, εσύ πότε θα παντρευτείς, άντε κι εσύ σιγά-σιγά, είδες η Κούλα του μπακάλη εσύ πότε; μωρέ μήπως έχει κανένα κουσούρι το παιδί και τους έχει μείνει αμανάτι δυο μέτρα παληκάρι" κλπ είναι αυτές που έχουν φέρει σήμερα εκατοντάδες μεσόκοπους ανθρώπους στην συνήθεια της μιζέριας. Καμιά φορά αναρωτιέμαι, τόσο πολύ θέλουμε να κάνουμε κι άλλους ανθρώπους δυστυχισμένους, ώστε να μη νιώθουμε μόνοι; Γιατί θα μου επιτρέψετε να πιστεώ ότι ο ευτυχισμένος άνθρωπος μοιράζει χαρά, αγάπη κι ευτυχία, αλλά δεν ασχολείται με το να ρυθμίζει τις ζωές των άλλων. Απολαμβάνει τη δική του κι εύχεται το ίδιο και για τους γύρω του. Ως εκεί.
Μετά την Ανάσταση και με διάφορα γεγονότα των τελευταίων ημερών κατέληξα πως δεν θέλω να αποκτήσω κακές συνήθειες. Θέλω να αποκτήσω εσωτερική γαλήνη, ουσιαστική ευτυχία, πολλή-πολλή αγάπη κι ανθρώπους που και μόνο στη σκέψη τους να ζωγραφίζεται ένα τεράστιο χαμόγελο, γλυκό σαν μέλι, στα χείλη μου και το αντίστοιχο σ' εκείνος για μένα. Όσοι πραγματικά ενδιαφέρονται για μένα θα αρκούνται στο να είμαι ευτυχισμένη με τον τρόπο που εγώ έχω επιλέξει, όποιος κι αν είναι αυτός.
Χριστός ανέστη και χρόνια πολλά!
Ήρθε η ώρα να αναστηθούμε κι εμείς οι ίδιοι!
N' est-ce pas?
